Can computers really create works of art?.
Những chiếc máy tính thật sự có thể tạo nên các tác phẩm nghệ thuật?.
The Painting Fool is one of a growing number of computer programs which, so their makers claim, possesses creative talents.
Chương trình Painting Fool là một trong số rất nhiều các chương trình máy tính được những người sáng lập nhận định rằng nó sở hữu tài năng về sáng tạo.
Classical music by an artificial composer has had audiences enraptured, and even tricked them into believing a human was behind the score.
Những bản nhạc cổ điển được tạo ra bởi những nhà soạn nhạc nhân tạo đã làm khán giả mê mẩn và thậm chí chúng còn có thể làm cho những khán giả này tin rằng những bản nhạc kia được tạo ra bởi con người.
Artworks painted by a robot have sold for thousands of dollars and been hung in prestigious galleries.
Những tác phẩm nghệ thuật do robot tạo nên đã được bán với giá hàng nghìn đô la và được trưng bày trong những buổi triển lãm danh giá.
And software has been built which creates art that could not have been imagined by the programmer.
Và phần mềm được lập trình có thể tạo ra các tác phẩm nghệ thuật vượt ngoài cả sự tưởng tượng của những nhà lập trình.
Human beings are the only species to perform sophisticated creative acts regularly.
Loài người là giống loài duy nhất thực hiện các trình diễn nghệ thuật phức tạp và giàu tính sáng tạo một cách thường xuyên.
If we can break this process down into computer code, where does that leave human creativity? This is a question at the very core of humanity,’ says Geraint Wiggins, a computational creativity researcher at Goldsmiths, University of London.
Geraint Wiggins, một nhà nghiên cứu vế trí tuệ máy tính (sự sáng tạo của máy tính) tại Goldsmiths, trường đại học Luân Đôn đặt ra câu hỏi rằng: “Nếu như chúng ta có thể phân tích quá trình này thành đoạn mã máy tình thì sự sáng tạo của con người nằm ở đâu? Đây là một câu hỏi về phần vô cùng cốt lõi của con người.
‘It scares a lot of people.
” Nó làm cho con người thật sự lo lắng.
They are worried that it is taking something special away from what it means to be human’.
Họ lo lắng rằng robot đang dần dần có được những thứ rất đặc biệt mà chỉ con người mới có.
” To some extent, we are all familiar with computerised art.
Tới một mức độ nào đó, chúng ta đã quen thuộc với những hoạt động nghệ thuật được “ vi tính hóa”.
The question is: where does the work of the artist stop and the creativity of the computer begin?
Câu hỏi ở đây là “Vậy đâu sẽ là nơi mà công việc của một người nghệ sĩ sẽ dừng lại và sự sáng tạo của máy tính sẽ bắt đầu từ đâu?”
Consider one of the oldest machine artists, Aaron, a robot that has had paintings exhibited in London's Tate Modern and the San Francisco Museum of Modern Art.
Quan sát một trong những chiếc máy nghệ sĩ lâu đời nhất, tên là Aaron, nó là một con robot đã có được những bức họa được triển lãm tại London's Tate Modern và Bảo tàng nghệ thuật hiện đại San Francisco.
Aaron can pick up a paintbrush and paint on canvas on its own.
Aaron có thể tự mình cầm cọ vẽ và vẽ nên một bức tranh sơn dầu.
Impressive perhaps, but it is still little more than a tool to realise the programmer’s own creative ideas.
Có thể rất ấn tượng, nhưng nó vẫn chỉ nhỉnh hơn một công cụ để nhận ra những ý tưởng sáng tạo của chính người lập trình ra nó.
Simon Colton, the designer of the Painting Fool, is keen to make sure his creation doesn’t attract the same criticism.
Simon Colton, nhà thiết kế của chương trình Painting Fool kiên quyết khẳng định rằng, sản phẩm của anh ấy sẽ không nhận những lời phê bình giống nhau.
Unlike earlier ‘artists’ such as Aaron, the Painting Fool only needs minimal direction and can come up with its own concepts by going online for material.
Không giống như những “nghệ sĩ” đời trước như Aaron, chương trình Paiting Fool chỉ cần những chỉ dẫn đơn giản và có thể tự mình tạo ra một ý tưởng riêng từ các dữ liệu trên Internet.
The software runs its own web searches and trawls through social media sites.
Chương trình này được chạy trên các trang web tìm kiếm riêng của nó và tìm thông tin cả trên các mạng xã hội.
It is now beginning to display a kind of imagination too, creating pictures from scratch.
Hiện tại các phần mềm này cũng đang bắt đầu hiển thị một loại trí tưởng tượng, để có thể tạo ra các bức tranh ngay từ đầu.
One of its original works is a series of fuzzy landscapes, depicting trees and sky.
Một trong những tác phẩm đầu tiên của phần mềm này là một loạt các quang cảnh mờ ảo, phác họa lại những hàng cây và bầu trời.
While some might say they have a mechanical look, Colton argues that such reactions arise from people’s double standards towards software-produced and human-produced art.
Trong khi có một số người sẽ cho rằng những bức tranh này chỉ có được cái nhìn của những cỗ máy, nhưng Colton đã phản biện rằng những phản ứng này nổi lên từ chuẩn mực khắt khe của con người đối với những tác phẩm nghệ thuật được tạo ra bởi các phần mềm và các nghệ sĩ.
After all, he says, consider that the Painting Fool painted the landscapes without referring to a photo.
Sau cùng, ông nói, hãy xem xét việc phần mềm Painting Fool đã vẽ nên những bức tranh phong cảnh mà không tham khảo bất cứ một bức ảnh nào.
‘If a child painted a new scene from its head, you’d say it has a certain level of imagination,’ he points out.
Ông ấy cũng chỉ ra rằng “Nếu là một đứa trẻ tự mình vẽ ra một cảnh vật mới, hẳn là bạn sẽ cho rằng đứa bé đang sở hữu một mức độ nhất định của trí tưởng tượng.
The same should be true of a machine.
Và điều tương tự như vậy rất có thể cũng đúng với một chiếc máy.
” software bugs can also lead to unexpected results
Những lỗi phần mềm cũng có thể dẫn đến những kết quả không thể ngờ đoán trước được.
Some of the Painting Fool’s paintings of a chair came out in black and white, thanks to a technical glitch.
Một vài bức vẽ của Painting Fool về một chiếc ghế được hoàn thành với chỉ 2 màu trắng và đen nhờ có một lỗi kĩ thuật đã xảy ra.
This gives the work an eerie, ghost like quality.
Nhờ đó mang đến một tác phẩm có tính chất kỳ lạ, ma quái.
Human artists like the renowned Ellsworth Kelly are lauded for limiting their colour palette - so why should computers be any different?.
Các nghệ sĩ nổi tiếng như Ellsworth Kelly đã từng được ca ngợi vì giới hạn bảng màu riêng của họ, vậy tại sao máy tính nên có sự khác biệt ?.
Researchers like Colton don't believe it is right to measure machine creativity directly to that of humans who have had millennia to develop our skills'.
Các nhà nghiên cứu như Colton không tin rằng điều đó là đúng khi đo lường sự sáng tạo của máy tính trực tiếp với những con người mà đã có hàng ngàn năm phát triển kỹ năng của chúng ta'
Others, though, are fascinated by the prospect that a computer might create something as original and subtle as our best artists.
Tuy nhiên, những người khác bị cuốn hút bởi viễn cảnh rằng máy tính có thể tạo ra một thứ gì đó như bản gốc và tinh tế như những nghệ sĩ giỏi nhất của chúng ta.
So far, only one has come close.
Nhưng cho đến này chỉ có một người đã làm được.
composer David Cope invented a program called Experiments in Musical Intelligence, or EMI.
Nhà soạn nhạc David Cope đã phát minh ra một phần mềm mang tên “Experiments in musical intelligence (Tài năng về âm nhạc), hoặc viết tắt là EMI.
Not only did EMI create compositions in Cope s style, but also that of the most revered classical composers, including Bach, Chopin and Mozart.
EMI không chỉ có thể tạo ra những đoạn nhạc theo phong cách của Cope mà còn là bản nhạc của những nhạc sĩ cổ điển nổi tiếng như Bach, Chopin hay Mozart.
Audiences were moved to tears, and EMI even fooled classical music experts into thinking they were hearing genuine Bach.
Khán giả đã rơi nước mắt và thậm chỉ EMI đã đánh lừa cả những chuyên gia về âm nhạc cổ điển khiến họ nghĩ rằng họ đang được lắng nghe thần đồng âm nhạc Bach.
Not everyone was impressed however, some such as Wiggins, have blasted Cope's work as pseudoscience, and condemned him for his deliberately vague explanation of how the software worked.
Tuy nhiên, không phải tất cả mọi người đều cảm động, một số người, chẳng hạn như Wiggins, đã nguyền rủa tác phẩm của Cope là ngụy khoa học, và lên án ông vì lời giải thích cố ý mơ hồ của ông về cách phần mềm tạo ra .
Meanwhile, Douglas Hofstadter of Indiana University said EMI created replicas which still rely completely on the original artist’s creative impulses.
Trong khi đó, Douglas Hofstadter của trường Đại Học Indiana nói rằng EMI tạo ra những phiên bản sao chép vẫn dựa hoàn toàn trên những sự sáng tạo bất chợt ban đầu của các nghệ sĩ.
When audiences found out the truth they were often outraged with Cope, and one music lover even tried to punch him.
Khi những khán giả phát hiện ra sự thật, họ thường cảm thấy bị xúc phạm với Cope, và một người yêu nhạc thậm chí đã cố gắng đánh Cope.
Amid such controversy, Cope destroyed EMI's vital databases.
Giữa những cuộc cãi vã như vậy, Cope đã phá đi hệ thống dữ liêu quan trọng của EMI.
But why did so many people love the music, yet recoil when they discovered how it was composed?.
Nhưng tại sao có rất nhiều người yêu âm nhạc nhưng lại giấy lên khi mà họ biết được rằng cách nó được sáng tạo ?.
A study by computer scientist David Moffat of Glasgow Caledonian University provides a clue.
Một nghiên cứu của nhà khoa học máy tính David Moffat của Trường Đại học Glasgow Caledonian cung cấp một manh mối.
He asked both expert musicians and non-experts to assess six compositions.
Ông ta đã yêu cầu những nhà soạn nhạc chuyên nghiệp và cả những người không chuyên đánh giá 6 tác phẩm.
The participants weren't told beforehand whether the tunes were composed by humans or computers, but were asked to guess, and then rate how much they liked each one.
Những người tham gia không được biết trước các đoạn nhạc họ nghe là do con người hay máy tính tạo ra, mà họ được yêu cầu đoán và đánh giá mức độ yếu thích của họ đối với những đoạn nhạc này.
People who thought the composer was a computer tended to dislike the piece more than those who believed it was human.
Những người nghĩ rằng những tác giả này là một chiếc máy tính thường có xu hướng không thích những bản nhạc này hơn là những người tin rằng chúng được sáng tác bởi con người.
This was true even among the experts, who might have been expected to be more objective in their analyses.
Điều này thậm chí đúng cả với những chuyên gia, những người được kì vọng sẽ khách quan hơn trong những phân tích của họ.
Where does this prejudice come from? Paul Bloom of Yale University has a suggestion: he reckons part of the pleasure we get from art stems from the creative process behind the work.
Những thành kiến này đến từ đâu? Paul Bloom của đại học Yale gợi ý rằng: ông ta cho rằng một phần của sự thỏa mãn đối với những tác phẩm nghệ thuật đến từ quá trình sáng tạo đằng sau tác phẩm đó.
This can give it an ‘irresistible essence’, says Bloom.
Bloom nói ”Điều đó có một ‘bản chất hấp dẫn không thể chối cãi’ trong bản nhạc này”.
Meanwhile, experiments by Justin Kruger of New York University have shown that people’s enjoyment of an artwork increases if they think more time and effort was needed to create it.
Trong khi đó, những thử nghiệm được thực hiện bởi Justin Kruger của trường Đại học New York đã cho thấy sự thích thú của khán giả dành cho những tác phẩm nghệ thuật càng nhiều lên nếu họ nghĩ rằng cần nhiều thời gian và nỗ lực để tạo ra tác phẩm đó.
Similarly, Colton thinks that when people experience art, they wonder what the artist might have been thinking or what the artist is trying to tell them.
Tương tự như vậy, Colton cho rằng khi mọi người thưởng thức nghệ thuật, họ sẽ tự hỏi điều gì mà nghệ sĩ đã đang suy nghĩ hoặc cố gắng truyền tải với khán giả của họ thông qua tác phẩm.
It seems obvious, therefore, that with computers producing art, this speculation is cut short - there's nothing to explore.
Cho nên điều này dường như được thấy rất rõ ràng với những tác phẩm nghệ thuật do máy tính tạo ra, sự suy đoán sẽ bị bế tắc và chẳng còn điều gì để khám phá.
But as technology becomes increasingly complex, finding those greater depths in computer art could become possible.
Nhưng công nghệ ngày càng trở nên phức tạp, tìm kiếm những chiều sâu hơn trong các tác phẩm nghệ thuật máy tính trở thành khả thi.
This is precisely why Colton asks the Painting Fool to tap into online social networks for its inspiration: hopefully this way it will choose themes that will already be meaningful to us.
Đó là lí do tại sao Colton cài đặt Painting Fool vào mạng xã hội để nuôi dưỡng cảm hứng: hi vọng rằng với cách này chương trình có thể tự chọn lọc những chủ đề có ý nghĩa đối với con người chúng ta.
Từ vựng trong bài
computerised: vi tính hóa
irresistible: không thể chối cãi
assess: đánh giá
criticism: lời phê bình
enrapture: làm mê mẩn
colour palette: bảng màu
speculation: sự suy đoán
mechanical look: cái nhìn của những cỗ máy
sophisticated: phức tạp
genuine: thần đồng
trawl: tìm
cut short: bế tắc
from scratch : ngay từ đầu
canvas: tranh sơn dầu
fuzzy landscapes: các quang cảnh mờ ảo
computer code: đoạn mã máy tính
eerie: kỳ lạ
recoil: giấy lên
outraged: xúc phạm
deliberately vague: cố ý mơ hồ
millennia: hàng ngàn năm
prejudice: thành kiến
objective: khách quan
blast: nguyền rủa
compositions: đoạn nhạc
core of humanity: cốt lõi của con người
paintbrush: cọ vẽ
Be lauded for: được ca ngợi
software bug: lỗi phần mềm
refer: tham khảo
experience art: thưởng thức nghệ thuật
minimal direction: những chỉ dẫn đơn giản
possess: sở hữu
subtle: tinh tế
composer: nhạc sỹ
depict: phác họa
Look up dictionary