Learning tips and tricks

Những điều học được từ bộ môn Tennis

Qua nhiều năm giảng dạy tiếng Anh và một thời gian chơi quần vợt tennis, tôi nhận ra khá nhiều điểm chung mà các bạn học viên thi IELTS hay học tiếng Anh nói riêng cũng như người chí hướng muốn thành công trong cuộc sống nói chung có thể học từ bộ môn khắc nghiệt mang nặng tính phấn đấu cá nhân và đặc biệt giúp người chơi rèn dũa tính cách này. Hy vọng các bạn sẽ thấy những lời khuyên dưới đây hữu ích dù bạn là có là một một fan hâm mộ của quần vợt hay không.


Dec 16,2018
.

Đừng sử dụng quá nhiều thời gian tìm tòi tài liệu nghiên cứu

Đầu tiên, tôi nhận thấy là rất nhiều bạn mới học đánh tennis hay IELTS đều lên mạng tìm tòi tài liệu video rồi về nghiên cứu. Điều này là tốt, tuy nhiên bạn không thể chơi tennis tốt bằng cách chỉ đọc các lý thuyết xuông, tips and tricks hay xem các video hướng dẫn trên mạng. IELTS cũng thế. Việc tìm hiểu hoặc xem các video hướng dẫn cũng như truyền cảm hứng (inspired) nói chung có một cái dở lớn nhất là tạo cho bạn cái cảm giác ảo tưởng mình đã chinh phục được mục tiêu rồi. Lúc xem xong bạn cảm giác mình rất am hiểu, khí quản hừng hực nóng lên nhưng sau đó mọi thứ kết thúc khi bạn xem hết video hay đóng các cửa sổ trang web lại mà quên mất phần quan trọng nhất phía sau là thực hành và trải nghiệm sàng lọc. Kết quả là những tài liệu này lại vô hình chung làm bạn thụ động và lười biếng hơn cả trước khi xem hay đọc tài liệu lý thuyết.


Ở đây tôi nói đến yếu tố sàng lọc vì có rất nhiều tài liệu trên mạng như bài mẫu writing và speaking tự nhận mình band 8.0 hay band 9.0 nhưng theo đánh giá cá nhân của tôi là những bài khá tệ. Tệ ở góc độ khi cố gắng nhồi nhét quá nhiều từ phức tạp hóa dẫn đến rối rắm khó hiểu. Bản thân tôi là một người đọc tài liệu tiếng Anh khá nhiều, từ các chủ đề giải trí như Game Review, đến báo nước nước ngoài như The Times của Anh hay các báo cáo chuyên ngành của ngân hàng World Bank hay ADB cũng không mấy khi gặp những cách diễn đạt phức tạp khó hiểu đến vậy. Các bài viết mẫu của các bạn trên dành cho các bạn học IELTS tức ở trình độ chập chững chuẩn bị cho học sinh sinh viên nhưng ý tứ lại khá tối mà diễn đạt lại phức tạp hơn cả dân viết Pro chứng tỏ các bạn đó dành quá nhiều thời gian sưu tầm từ và cụm từ thay vì va chạm các bài đọc thực tế.


Đấy là về phần writing, phần speaking thì nhiều bài mẫu cũng dính vào lỗ dùng từ quá phức tạp thiếu tự nhiên, phát âm khó. Tôi nhớ trước đây đã đọc qua thử một bài mẫu speaking part 2 yêu cầu mô tả bức tượng, bạn ý mô tả tượng Trần Hưng Đạo. Quả thật bài viết mẫu nội dung khá tâm hùng chí tráng sử dụng nhiều từ phức tạp, lắm từ hơn 4 âm tiết. Đây là bài về mặt nội dung là khá tốt chỉ có điều là không giúp ích mấy cho các bạn sĩ tử thi IELTS vì thứ nhất rất thiếu tự nhiên, khó học thuộc. Bạn nào học thuộc nói phát âm trôi chảy được thì chứng tỏ trình độ cũng ở tầm cao không cần sử dụng bài mẫu nữa. Tôi không dám chắc cái bạn viết ra bài mẫu đó có khả nặng thuộc và đọc lưu loát bài viết của chính mình hay không chứ tôi cam đoan đại đa số các bạn khác thì sẽ tự bắn vào chân mình nếu cố gắng học thuộc bài này vì sẽ tự phát âm sai, nhớ câu trước quên câu sau vì quá phức tạp chưa kể là dễ lòi ra cái đuôi học thuộc sẵn với giám khảo thi.


Nhiều người nhầm tưởng khóa học IELTS cấp tốc 14 ngày của tôi chỉ bao gồm tips and tricks để vào thi là xong. Đó quả thật là ý nghĩ khá ngớ ngẩn vì nếu đơn giản chỉ cần có vậy mà ai cũng có thể đạt điểm tốt IELTS hay thành người chơi tennis giỏi thì ai cũng có thể làm được, chẳng ai cần đến thầy hay huấn luyện viên nữa. Một trong những bí quyết của tôi đơn giản là phần đoán đề và tùy trình độ học viên soạn sẵn trước các dạng bài tập luyện đi luyện lại đến khi học viên thuộc lòng nhuần nhuyễn ý và câu vào phòng chỉ phải chép ra hoặc nói ra mà thôi… Vả lại đây là thời gian cho các bạn cần gấp và lĩnh hội nhanh, các trường hợp khác có thể lâu hơn dự kiến. 

 

Thường xuyên luân phiên luyện tập chăm chỉ các kỹ năng


IELTS và tennis cũng đòi hỏi bạn phải thành thạo khá nhiều kỹ năng. Nếu bạn muốn làm chủ một kỹ năng trong tennis như cắt banh, giao banh hay smash, bạn phải lặp lại việc thực hành nó hàng trăm hoặc thậm chí hàng ngàn lần. Thậm chí bạn còn phải tập chăm đều các kỹ năng vì khi tập trung nhiều vào một kỹ năng thì kỹ năng khác rất có thể sẽ bị kém đi. Bạn có thể thấy mặc dù Federer là bậc thầy của tất cả các kỹ năng trong quần vợt nhưng anh ấy phải cải thiện và thực hành các kỹ năng này hàng ngày trước giải đấu. IELTS cũng thế. Nếu bạn không chăm chỉ luân phiên thực hành các kỹ năng thì sẽ xảy ra tình trạng được gà mất vịt ví dụ như được kỹ năng đọc thì quay lại nghe kém đi, hay nói một cách nôm na là “văn ôn võ luyện” quả không sai. Lấy đơn giản như chúng ta là người Việt đã nghe nói đọc viết tiếng Việt từ nhỏ qua hàng chục năm nhưng nếu cho sang một xứ biệt lập tuyệt nhiên không được nghe nói đọc viết tiếng Việt nữa trong vòng 4-5 năm thì kỹ năng thể hiện kém đi rõ nhất là kỹ năng nói, bạn sẽ bắt đầu nói lớ lớ đi như Việt kiều. Chúng ta giỏi tiếng Việt là vì chúng ta nghe nói đọc viết tiếng Việt hàng ngày, bạn nào hay nói thì sẽ nói giỏi, bạn nào hay viết thì sẽ viết giỏi, tương tự với các kỹ năng khác. Nói cách khác, phải đủ giờ bay bạn mới trở thành phi công giỏi.

 

Luôn xác định lại vị trí trình độ bản thân 


Thứ nhất, xác định được trình độ (level) của mình tại từng thời điểm trong tennis hay học IELTS là yếu tố vô cùng quan trọng quyết định đến kế hoạch phát triển và khả năng tiến bộ trong tương lai của bạn. Tôi lên các group học IELTS trên facebook và đã thấy không ít bạn hỏi làm thế nào để được 7.0 trong 6 tháng đến 1 năm. Điều này chẳng khác gì hỏi huấn luyện viên của bạn làm sao để đánh bại tay vợt số 1 Việt Nam, Lý Hoàng Nam trong vòng 6 tháng hay 1 năm rèn luyện. Theo kinh nghiệm của tôi thì 96,69% các bạn này sẽ không bao giờ đạt được. Lý do thứ nhất là các bạn vẫn mang tâm lý ăn sẵn lười biếng kèm ảo tưởng từ các khóa học rêu rao lên 8.0 trong vòng 6 tháng 1 năm, tâm lý này sẽ dẫn đến sự trì hoãn học tập hoặc học nhưng thái độ chểnh mảng coi thường. Thứ hai là xác suất đa phần những người hỏi này đều ít va chạm tiếng Anh là khá cao, trình độ hiện tại đang khá yếu rơi vào loanh quanh trong khu vực 4.0, thậm chí lắm người còn chưa biết format đề thi hay thử làm đề thi. Lẽ thường ở đời người ít làm thường hay mơ mộng, đến khi ngộ ra đời không như mơ thì thường hay dễ nản chí bỏ cuộc.  


Thứ hai, việc xác định đúng trình độ bản thân vì thế sẽ giúp bạn chọn được đối thủ phù hợp (tennis) hay chọn tài liệu học và luyện tập phù hợp (IELTS). Nếu đối thủ quá mạnh, bạn sẽ khó tiến bộ cũng như chọn bài đọc nghe quá khó bạn cũng mau nản chí và dậm chân tại chỗ. Bạn hãy kiên nhẫn từng bước đạt được những mục tiêu trình độ trong tầm với như 4.0 cố lên 5.0 hoặc 5.5 rồi lết lên 6.0 rồi hẵng mơ đến 7.0. Tin tôi đi, nhiều khi con đường vòng còn nhanh hơn con đường thẳng hay một lối tắt nào đó.


Thứ ba, trong tennis, nếu không đánh giá đúng trình độ bản thân khi là bạn sẽ chọn các cú đánh khó và rủi ro mà bản thân mình chưa thành thạo làm chủ được, dẫn đến nhiều cú đánh hỏng. Nhiều bạn khi thi IELTS speaking hay writing thường hay cố gắng tự tiện sử dụng các từ thuật ngữ hiếm, khó để tăng độ nguy hiểm. Tuy nhiên những nỗ lực này nếu không cẩn thận sẽ phản tác dụng, làm bạn bị mất điểm vì từ đồng nghĩa tiếng Anh cũng như các ngôn ngữ khác đều rất nhiều. Ví dụ như trong tiếng Việt đồng nghĩa với từ “chết” có rất nhiều từ như “hy sinh”, “ngỏm”, “tạch”… Bạn thử tưởng tượng một người nước ngoài khi miêu tả đám tang một vị tướng ta nào đấy mà dùng từ “tạch” hoặc “ngỏm” (đây đều là từ hiếm ít phổ biến hơn so với từ “chết” hoặc “hy sinh”) thì bạn sẽ hiểu ý tôi. Chưa kể tiếng Anh còn có collocation, từ này phải đi với từ kia, ví dụ như từ “tall” và “long” đều nghĩa tương tự nhau nhưng chỉ từ “tall là dùng cho người. Việc không nắm rõ cách dùng từ đồng nghĩa hay sử dụng collocation nhiều khi sẽ dẫn đến các cách diễn đạt dở khóc dở cười như trên. Tóm lại các bạn không nên thực hành những thứ vượt quá khá năng kiểm soát, chỉ cần bạn chơi an toàn là cũng đạt 5.5 đến 6.0 writing hoặc speaking hay cũng trở thành người chơi khá ở cấp câu lạc bộ.

 

Rèn luyện tâm lý và thể chất


Bên cạnh kỹ thuật (technique) thì tâm lý (mental) và thể trạng (physic) là hai trụ chính còn lại trong bộ môn quần vợt. Hai yếu tố này cũng là nguyên nhân chính khiến lúc thi đấu thật sự, ngay cả các tay vợt chuyên nghiệp top đầu cũng chỉ thể thể hiện được 10 hoặc tối đa 20% những gì đã làm được trong lúc tập luyện. Bạn có nhớ hồi đi học nhiều khi nộp bài làm toàn rồi mới sực nhớ ra là mình làm sai vài câu ngớ ngẩn nào đó không? Trong điều kiện căng thẳng áp lực chúng ta thường khó duy trì phong độ dẫn đến nhiều lỗi vớ vẩn, chỉ đến khi nộp bài rồi tức khi không còn áp lực chúng ta mới trở lại là chính mình ở điều kiện tỉnh táo nhất. Chính vì thế tôi luôn chuẩn bị cho học viên tâm lý và kỹ năng đối phó với những tình huống xấu nhất khi gặp đề khó, ngoài dự tính không theo ý qua đó có thể mang một tâm lý chuẩn bị sẵn sàng một cách nhẹ nhàng khi vào phòng thi.


Thể lực não bộ tức khả năng duy trì tập trung minh mẫn chính xác cũng là một yếu tố tiên quyết trong tennis cũng như kỳ thi IELTS. Nếu bạn nắm vững tất cả các kỹ năng nhưng bạn không đủ khỏe, chính xác và mình mẫn để mắc ít sai lầm hơn đối phương trong năm set liên tục hoặc trong năm giờ thì bạn sẽ là kẻ thua cuộc. Kỳ thi IELTS là cuộc thi marathon dài trong ba giờ, người nào mắc ít sai lầm hơn người đó sẽ đạt điểm cao hơn. Để duy trì thể lực não bộ làm việc tập trung ổn định luôn trong tình trạng cao nhất trong xuyên suốt kỳ thi thì ngoài chuyện bạn phải có cơ thể thể chất tốt cùng lối sống và dinh dưỡng lành mạnh thì não bộ của bạn cũng phải được rèn luyện qua các bài tập đọc và nghe từ ngắn đến dài, từ khó đến dễ trong khoảng thời gian nhất định. Tất cả những tài liệu bài tập này đều được tôi soạn sẵn một cách tỷ mỷ công phu để các bạn học viên luyện tập sau khi đăng nhập vào tài khoản học viên. Học viên được khuyến cáo chỉ đăng ký thi khi điểm test trong tài khoản cao hơn 0.5 hoặc 1.0 so với điểm mục tiêu đề ra.

 

Bám sát thực hiện kế hoạch và duy trì đam mê khát vọng


Đa số các thất bại đều bắt nguồn từ việc không có kế hoạch hợp lý hoặc không bám sát thực hiện được kế hoạch đề ra. Thông thường vào đầu năm mới chúng ta hay đề ra các kế hoạch ví dụ như năm nay phải đạt 7.0 IELTS hay có được cơ bụng 6 múi. Tuy nhiên sau đó vài tháng đầu năm trôi qua kèm những ngày tháng bận ăn mừng tự thưởng cho bản thân, chúng ta mới chúng ta mới bắt đầu thực hiện xắn tay thử thực hiện. Tiếp đó đến tầm giữa năm chúng ta bắt đầu cảm giác nản dần một phần khó kiên trì một phần là do cảm nhận được độ khó khi thực tế thực thi... Dần già thời gian trôi về cuối năm, chúng ta đổ tại muôn vàn lý do khách quan và chủ quan và kết quả là cuối năm vẫn vậy. Và rồi năm mới lại đến bạn lại bắt đầu đặt lại kế hoạch đã đề ra năm ngoài để rồi cuối năm nhận ra mình lại thất bại…


Để khắc phục được điểm yếu cố hữu này, chúng ta nên chia nhỏ lập kế hoạch theo tháng sau đó chia ra theo ngày thậm chí theo khung giờ và thời lượng giờ theo ngày. Ví dụ khi luyện tập chơi tennis, huấn luyện viên thường lập kế hoặc rèn từng kỹ năng chi tiết cho vận động viên tại các khung giờ trong ngày và đặt ra các mục tiêu hoàn thiện nhỏ. Khi tham gia khóa học IELTS ở TonyEnglish các bạn học viên cũng sẽ được soạn sẵn lộ trình quản lý theo chi tiết theo ngày giờ kèm khối lượng công việc chia nhỏ ở từng thời điểm cụ thể để đảm bảo tiến độ học được bám sát.


Điều cuối cùng tôi muốn nói đến ở bài này là việc duy trì khát khao đam mê. Hãy nhìn tay vợt huyền thoại Federer năm nay đã ngoài 37 tuổi, thi đấu xuyên suốt 3 thế hệ từ thời Sampras, Agassi đến Nadal, Djokovic và đến thế hệ trẻ mới đây là Thiem, Zverev nhưng vẫn duy trì tình yêu cháy bỏng. Đó là lý do giúp anh vượt qua được những khó khăn và đạt được vô số các danh hiệu kỷ lục cùng niềm vui cuộc sống. Việc học IELTS cũng vậy, đó chỉ là bước đầu tiên khởi nguồn cho việc sử dụng tiếng Anh trong xuyên suốt công việc và cuộc sống của các bạn sau này. Nếu một ngày nào đó bạn ngừng rèn luyện thì kỹ năng tiếng Anh của bạn cũng mai mọt theo, chính vì thế mà tấm bằng IELTS chỉ có giá trị sử dụng trong 2 năm như một lời nhắc nhở chúng ta phải luôn duy trì những phẩm chất và kỹ năng tiếng Anh hàng ngày.


Bạn có thể tìm được tài liệu học từ nhiều nguồn như tham gia các khóa học hay lên google, facebook.., nhưng bạn chỉ có thể tìm thấy và duy trì khao khát đam mê từ chính bản thân mình.  
 

Chúc may mắn!

abc